A tafona de Herminia

Na Tafona da Herminia, Herminia enforna pastas típicas hebraicas segundo a receita tradicional: bocadiños de améndoas, kamisch-broit (elaborados con noces ou améndoas), mamul (con froitos secos, pétalos de mapoula e auga de azar), ma’amul (crema de dátiles e auga de rosas), ghorayebah (fariña integral de abelá), mostachudos (noces e cravo de cheiro), bocadiños de dátiles (dátiles e noces), kupferlin (fariña integral de améndoa), kijelej de mon (sementes de mapoula), masiñas de mapoulas (sementes de mapoula e esencia de vainilla) e cardamomo (améndoas e cardamomo) son as súas principais especialidades, xunto con ricas rosquillas que reproducen estrelas de David e outros detalles. Algúns dos ingredientes chegan importados directamente desde Israel. Neste momento é o único establecemento onde poden atoparse con certas especialidades de galletas elaboradas segundo a receita típica hebraica.


Desde que don Aristides nos propuxera formar parte da rede, non pasou unha semana que non chegasen homes, mulleres e crianzas onda nós en busca de refuxio e traslado cara a Portugal. A meirande parte eran xudeus, e xa nos afixeramos a facerlles comida que puidesen comer, sen porco nin marisco. A ver, marisco en Ribadavia non entrara desde antes da guerra, de non ser para paparotas que facían os da Falanxe, que agora eran os que mandaban na vila, xunto coa Garda Civil e o cura. Xulia conseguiu un libro de receitas de sobremesas sefardís que había na biblioteca vella e, cos melindres, coce uns pasteliños ben saborosos de sementes de papoula, abelá e mel, cando damos conseguido os ingredientes, claro. Chámanse mamules pero nós chamámoslles «papoulos» para non levantar sospeitas, temos que andar con moita cautela. O outro día o cabo López veu tomar, coma sempre, o licor café de balde e coller melindres ás mancheas para levar para a casa, e notou que había algúns doces distintos: 

—Ai, Lola, non sei que lles botades aos melindres ultimamente, pero saben a auga de colonia, aghh, non che me prestan nada. Facédeos coma sempre e deixádevos de caralladas e de experimentacións. Por certo, dáme aí uns paquetiños de Sical, que ando escaso de efectivos. 

Eu póñolle boa cara e doulle o que teño. Que vou facer? Eles fan que non ven cando chega o café de Portugal e eu déixolles aos estraperlistas que o garden na cantina. Unha vez López deixoume caer que para manterlle a boca calada tiña que facerlle «certos favores» e apalpoume o cu coa man aberta. Ata aí podiamos chegar, ese bocalán noxento non me volvía poñer a man enriba, aos meus anos. Torcinlla con tanta forza que case lla arrinco de vez. 

—Que forza tes, Lola, e que mal talante. Es brava e revirada, non me estraña que ninguén quixera casar contigo —e cuspiu no chan ollando para min con cara de burla e moi oufano—. Non te preocupes que non me interesas para nada. Non quero vaca vella tendo xovencas a moreas só con mover un dedo. 

Nunca me volveu tocar o repugnante ese, pero a peaxe da ousadía teño que pagala ben cara, mínimo cinco quilos de café ao mes. Cústame un mundo conseguilos pero convenme ter o paspán ese de man e que a Garda Civil desconfíe de nós o menos posible. Se chegan sequera a sospeitar o que temos montado… Xulia e Amparo tamén lle rin as grazas, míranos de fronte a López e aos demais, para non levantar sospeitas. Teñen que ver que estamos tranquilas aínda que morramos de medo por dentro. Xamais andamos en cousas da política, o único que fixemos sempre foi axudar a quen o necesitaba, sen mirar a quen votaban ou as ideas que tiñan. 

Memoria do Silencio: (paxs. 51-52) 


Günter observaba, ese era o seu punto forte. Observaba os trens que viñan de Madrid, de Vigo, de Monforte, os que ían a Ponferrada. Non detectou movementos estraños, de non ser o que traficaban a pequena escala. Pero si se decatou de que Xulia ía levar o pan ao forno da rúa do Xuíz Viñas todas as mañás a iso das sete, que ás 9:30 xa o tiña cocido e o levaba ao tren das 9:45h. Que os martes, os xoves e os sábados facía uns docen e ía deixando ao seu paso un ronsel de aroma a azucre e anís. Que outros días os doces ulían a azar e auga de rosas. Que lle gustaba cantaruxar cando andaba pola rúa e pensaba que ninguén a estaba a ver. Memoria do Silencio: (páxs. 125-126)